Гістарычная п'еса Пушкіна "Барыс Гадуноў" як важная вяха ў развіцці беларускай драматургіі
Калі ў "Яўгеніі Анегіне" Пушкін ярка адлюстраваў тую жыцце, якая яго атачала, то ў гістарычнай п'есе "Барыс Гадуноў" ён з ўражлівай магутнасцю узнавіў карціну рускай даўніны. Напісаў "Барыса Гадунова", паэт паставіў сабе мэту змяніць рускі тэатр. Ён хацеў замест класічнай трагедыі, якая апавядае аб прыдворных інтрыгах, прапанаваць народную драму, па свайму ўздзеянню на чытача не саступае шэкспіраўскай тварэнням. Па задуме Пушкіна, яго прызначанае для тэатральнай сцэны сачыненне павінна было праўдзіва паказаць адзін з самых цяжкіх перыядаў у гісторыі Расіі.
Гэты намер яму ўдалося ажыццявіць, і амаль адначасова з Грибоедовым, які напісаў "Гора ад розуму" усяго годам раней, Пушкін апынуўся ў шэрагах заснавальнікаў рускай рэалістычнай драматургіі. Менавіта "Барыс Гадуноў" стаў першым сярод буйных пушкінскіх твораў, прысвечаных айчыннай гісторыі. Праз пару гадоў пасля "Гадунова" паэт пачаў працу над іншым гістарычным творам - раманам "Арап Пятра Вялікага". Неўзабаве з-пад яго пяра таксама выходзіць гісторыка-гераічная паэма "Палтава".
Пры ўсім гэтым рост цікавасці Пушкіна да мінулага не значыў для яго адрыву ад бягучых палітычных і грамадскіх праблем. Наадварот, гістарычны фон стаў урадлівай глебай для пастаноўкі і вырашэння мноства волновавших яго пытанняў сучаснасці. Напрыклад, у "Гадунове" паэт засяродзіў увагу чытача на тым, што простыя людзі гуляюць прыкметную ролю ў палітычным працэсе. У "Палтаве" аўтар змог супрацьпаставіць эгаіст, рухомай ўласнымі жаданнямі, рэальнага героя, здольнага выявіць і вырашыць неадкладныя праблемы велізарнай грамадскай важнасці.
На фоне буйнамаштабных гістарычных падзей у "Гадунове" Пушкіну ўдаецца паказаць і дробязныя, своекорыстные характары князёў Шуйскага і Воротынского, якія ў важны для краіны момант думаюць пра сваіх ўладных амбіцыях. Пры ўсім гэтым, ледзь увайшоўшы ў змову і азначыўшы план звяржэння Гадунова, Шуйскі, даведаўшыся аб пачатку цараваньня Барыса, імгненнем "мяняе" свой лад думак. Ён робіць выгляд, што ў змове не ўдзельнічаў, і спяшаецца вітаць новага кіраўніка, за што Воротынский трапна называе нядаўняга саюзніка ў барацьбе за пасад "лукавым царедворцем".
