Беражы гонар ззамаладу (па аповесці А. С. Пушкіна «Капітанская дачка»)
Што значыць паняцце гонару і годнасці для кожнага з нас? Якое месца займае пачуццё ўласнай годнасці у розных абставінах, якія дорыць нам лёс?
У гістарычным рамане Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна «Капітанская дачка» паднімаюцца найважнейшыя пытанні маралі і духоўнасці. Цэнтральны герой Пётр Андрэевіч Грынёў як яркі агеньчык смеласці і цноты ў віхуры смутных падзей таго часу. Ён, як і любы чалавек, не ідэальны. У хвіліны слабасці Пётр даваў волю сваім заганам, але ніколі не дазваляў страціць чалавечы твар. Маладым чалавекам ён марыў аб бурнай вясёлай жыцця і яркіх ўражанні. Грынёў быў дрэнным вучнем, не жадаючым засвойваць французскі склад і высокія традыцыі вышэйшага грамадства.Па дарозе ў Белгародскую крэпасць ён бяздумна прайграе свае зберажэнні ў азартных гульнях, але ў яго галаве нават не прамільгнула думка аб ухіленні ад доўгу. Яму чужыя пачуцці сквапнасці і прагнасці і ён аплачвае пройгрыш.
Яго супрацьлегласцю у аповесці выступае афіцэр, служачы ў той жа крэпасці, Швабрин. Як люстраное адлюстраванне, ён адлюстроўвае ўсе гнюсныя рысы, якія не былі ўласцівыя Гриневу. Ён бы ніколі не ахвяраваў свой зайцаў кажух жыве ў нястачы, як гэта зрабіў Пётр. Швабрин пляце пахабныя інтрыгі супраць нявіннай дзяўчыны Машы, каб не дапусціць шчасця закаханых. У запале гневу, Грынёў адстойвае годнасць каханай на сумленнай дуэлі. І нават атрымаўшы подлы ўдар ад суперніка, лёс не пакідае галоўнага героя, добразычліва узнагароджваючы за сумленнасць і мужнасць.
Падзеі аповесці адбываюцца ў смутны час мецяжоў і паўстанняў. Яркая фігура гістарычнага рамана Емяльян Пугачоў у барацьбе супраць прыгону захоплівае Белгародскую крэпасць. Баючыся за сваё жыццё, многія афіцэры адракаюцца ад прысягі і пераходзяць на бок паўстанцаў. Швабрин без кроплі сумлення здраджвае сваё слова аб вернасці імператару. Яго ўчынак агідны не тым, што ён устаў на бок мяцежнікаў, а тым, што мотивировался толькі ўласнымі шкурными інтарэсамі, а не светлай ідэяй аб свабодзе сялян.
Не запляміў сваю рэпутацыю Пётр Грынёў. Горды і верны сваёй прысязе ён заслугоўвае памілаванне Пугачова. Два таленавітых і мудрых чалавека сустрэліся на сцежцы вайны. Яны былі па розныя бакі барыкад і адстойвалі супрацьлеглыя мэты, але мелі глыбокае павага адзін да аднаго.
Кожны ўчынак патрабуе расплаты у шматразовым памеры. Так подласць караецца подласцю, а дабрыня ўзнагароджваецца шчасцем. Пётр Андрэевіч Грынёў годна прыняў жорсткія ўдары лёсу і выстаяў насуперак усім нягодам. Ён усім сваім істотай заслужыў на ўтульнае і светлае шчасце з каханай Машанькай.
А. С. Пушкін заклікае задумацца над тым, кім мы ёсць ззамаладу. Бо добрае імя трэба заслугоўваць ўчынкамі і дабрадзейнасцю гадамі, калі рэпутацыя разбурацца ў імгненне.
