Вывучаючы творчасць Аляксандра Купрына, заўсёды важна разумець не толькі сэнс учынкаў герояў. Іх трэба звязваць з тымі ўмовамі, у якіх знаходзіліся самі героі. Тады будзе зразумела, што хацеў перадаць чытачам Аляксандр Іванавіч. Асабліва актуальна вышэй напісанае мной па адносінах да аповесці «Паядынак».
У цэнтры апавядання мы бачым Георгія Ромашова. Афіцэр многае разумее ў жыцці, але спадзяецца на шчасце. Ён заблытаўся, але вынікам стала тое, што паўстала складаная сітуацыя. Ромашова выклікае ан дуэль яго таварыш. Справа ў тым, што той (звалі яго Нікалаевым) адчуў рэўнасць. Здавалася б, Купрын дае тыповы сюжэт.
Толькі вось па меры прасоўвання сюжэту мы разумеем, якімі грубымі і часам непатрэбнымі з'яўляліся некаторыя вайсковыя стэрэатыпы і правілы. Ўклад жыцця ваенных быў напоўнены выпіўкай і жанчынамі. Гэта дрэнна, таму што гаворка ідзе пра маральна раскладанні грамадства. У такой сітуацыі складана выбудоўваць добрую і правільную жыццё. Узнікае нямала праблем, якія тычацца не толькі асабістай жыцця людзей, але і соцыуму. Яго маральнае разлажэнне відавочна.
У арміі фармуюцца не асобы, а людзі, якія часта узлаваны, не разумеюць свайго прызначэння. Яны здзяйсняюць нямала ўчынкаў, якія я не магу назваць ўзважанымі рашэннямі. Грамадства ж патрабавала вырашаць многія пытанні так, каб адбыліся дуэлі. Па сутнасці, соцыум штурхаў людзей на забойствы. Тут складваліся ваенныя і дваранскія погляды на гонар. Па факце ж людзі гінулі.
Рамашоў Георгій паступіў па сумленні. Ён выканаў просьбу Сашы: не стаў страляць на дуэлі ў яе мужа Мікалаева. Толькі вось той зрабіў стрэл. Так абарвалася жыццё Ромашова, вачыма якога мы, чытачы, можам убачыць асновы грамадства.
«Паядынак», як я думаю, з'яўляецца аповесцю аб чалавечых адносінах, асновах грамадства. Не толькі вобраз Ромашова дапамагае зразумець тое няправільнае, што адбывалася ў краіне, але і ў гэтым плане вялікае значэння адведзена «пабочным» персанажам. Яны – частка грамадства, якая выконвае тое, што «дыктуюць» асновы. Аўтар быў супраць глупства і стэрэатыпаў, а яго аповесць актуальная ў нашы дні.
|