Вялікую зямлю,
Любімую зямлю,
Дзе мы нарадзіліся і жывем
Мы Радзімай светлай,
Мы радзімай мілай,
Мы радзімай нашай клічам.
(М. Лісянскі "Мая Радзіма")
Краіна ці горад, дзе мы нарадзіліся, вуліца ці дом, дзе мы жывем, неабсяжныя прасторы навакольнага свету – усё гэта радзіма.
У кожнага свае ўяўленні аб Радзіме. Яна непарыўна звязана з кожным з нас, займае значную часцінку душы, прымушае сэрца біцца часцей... А колькі светлых успамінаў і думак нясе ў сабе гэтае паняцце.
Радзіма - гэта не нешта неабсяжнае, гэта вельмі канкрэтнае. Месца, дзе я нарадзілася, вырасла, дзе жыву. Гэта дрэва каля майго дома, якое я бачу ў розныя часы года: калі яно толькі-толькі пакрываецца першай зелянінай, калі яно становіцца зялёным – гадовым, калі яно палае буянствам фарбаў восенню, ці ўзімку, калі яно ў беласнежным покрыве шаці.
Радзіма-гэта дзіўная акварэльная прыгажосць зялёнага гадовага лугі, абсыпанага палявымі кветкамі, бясхмарнага неба, вытанчанасць маленькай яркай матылі, парылай над кветкамі, меладычнае спевы птушак, шум сасновага лесу, цеплыня сонечных прамянёў на скуры, бляск каласоў жыта пад прамянямі гарачага паўдзённага сонца, яркасць і чысціня фарбаў нябесных васількоў, водбліск заходу ў воднай роўнядзі ракі. Увосень-гэта прыгажосць з горкім прысмакам хрызантэм, пахам прелых лісця, якія дзіўна пераплятаюцца з пахамі гарадской гару, дыван з лісця тэракотавага адцення.
Узімку-гэта беласнежны рыпучы пад нагамі снег, звон ледзяных ледзяшоў на галінках, мудрагелістыя карункавыя ўзоры крыштальнага шаці, пах ігліцы і марознага раніцы. Увесну-пахі свежай зеляніны, саладкавы водар нырак на маладых дрэвах, далікатнасць і безабароннасць першага пралескі, белыя пухнатыя аблокі... а бо гэтая цыклічна завершаная прыгажосць, якую мы часта можам не заўважаць, таксама Радзіма.
Радзіма ... і адразу ў думках узнікае мноства хай нават не такіх значных асацыяцый: родныя, якія дапамаглі зрабіць першыя крокі ў жыцці, смачнае малінавае варэнне, клапатліва прыгатаванае бабуляй, пацёртыя томікі вершаў і прозы беларускіх класікаў, старыя пажоўклыя лісты і фатаграфіі, першы клас, куды вяла мяне мама, першая настаўніца, якая навучыла чытаць, пісаць і любіць слова, першая прачытаная мною кніга. Радзіма - гэта не толькі канкрэтнае паняцце, але і ўсё, што акружае нас.
А яшчэ гэта цудоўны горад Мінск, у якім мне пашчасціла нарадзіцца. Горад з цікавым мінулым і сучаснасцю, з шматабяцальным будучыняй. Мінск мае старажытную гісторыю. На жаль, шмат у чым гэта гісторыя войнаў і разбурэнняў. За час свайго існавання горад падвяргаўся нападу больш за дзесяць разоў. І толькі дзякуючы настойлівасці, волі, працавітасці і мужнасці сваіх жыхароў горад паўставаў з попелу і руін.
Сёння Мінск - адзін з найпрыгажэйшых гарадоў Еўропы. Як і ў любога сучаснага і прагрэсіўнага еўрапейскага горада, у Мінска ёсць сваё асаблівая»візітная картка". Як, напрыклад, Калізей у Рыме, Эйфелева вежа ў Парыжы, Біг-Бэн у Лондане, у нас жа гэта Нацыянальная бібліятэка – наш «крышталь ведаў». Асабліва ўзрушаюча яна выглядае ўвечары. Яркія, пераліўныя агні сапраўды зачароўваюць.
Не толькі гэты дзіўны будынак Нацыянальнай бібліятэкі прымушае сэрца заміраць ад шчымлівага пачуцця прыгожага.
Увесь Мінск неймаверна прыгожы ўвечары…
Агні шыльдаў на кафэ і крамах, слабыя водбліскі ліхтароў на шэрым асфальце, ціхія прыцемненыя вуліцы; б'юць шумам нястомна гудуць аўтамагістралі; ахутаныя вячэрняй свежасцю, непаўторнай урачыстасцю і таямнічасцю скверы, сотні дамоў нібы падморгваюць святлом у акенцах. Святло дзесьці яркае, дзесьці не вельмі ... У кожнага акенца свая гісторыя ... Вячэрні горад дыхае жыццём…
Таксама Мінск-горад заняты і дзелавы. З першымі прамянямі сонца тут пачынае пульсаваць жыццё. На вуліцах патроху нарастаюць рух і мітусня. Абуджаюцца цэнтральныя вуліцы-артэрыі нашага горада.
Наш родны Мінск-гэта не толькі дарогі, шум і рух, але і ціхія цяністыя паркі, дзе Зеляніна спалучаецца з прахалодай блакітнай вады.
У дзяцінстве я вельмі любіла гуляць у парку ля Белай дачы.
Белая дача-гэта помнік архітэктуры перыяду неакласіцызму. Яна размяшчаецца на высокім пагорку ў асяроддзі жывапіснага пейзажнага парку. Там захаваліся і дрэвы, пад якімі гуляў першы гаспадар сядзібы памешчык Курасаў. Гэтыя магутныя ліпы распаўсюджваюць свой мядовы водар па ўсім парку. Выдатна пракаціцца на ровары або проста нетаропка прайсціся па цяністых дарожках вакол возера, пасядзець на лавачцы, паназіраць за качкамі і чайкамі, за вясёлай і бойкай мітуснёй, калі іх падкормліваюць мамы з малымі.
Радзіма для мяне-гэта і дзве дарагія сэрцу вуліцы, з якімі звязаны значныя адрэзкі майго жыцця.
Адна з іх вуліца, дзе я нарадзілася і правяла самы яркі час майго дзяцінства. Старая вуліца з разгалістымі дрэвамі, якія шэптам лістоты распавядаюць сваю гісторыю.
Старыя пяціпавярховыя дамы, ад якіх вее цяплом і ўтульнасцю. Іду па самай роднай мне вуліцы, і душу шчыміць ад дарагіх і цудоўных успамінаў, абуджаюцца самыя цёплыя пачуцці блізкага, роднага, дарагога, звыклага. Вялікія дрэвы губляюць залатыя і барвовыя лісце. Тыя кружацца, заміраюць і павольна апускаюцца на асфальт. Звонка брэша і бегае па гэтым восеньскім дыване дваровы сабака Жук. Чамусьці ўспамінаю, як любіла частаваць яго пірожнымі і шакаладам. Люблю такія вулачкі. Яны нясуць своеасаблівую атмасферу і дух не аднаго дзясятка гадоў.
Родныя мясціны і не змяніліся з тых часоў. Нават пахне гэтак жа-лісцем, дрэвамі, рабінай і блінамі... так пахне дзяцінства. Так пахне Радзіма.
Другая родная сэрцу вуліца, дзе я жыву. Пасля зеляніны вуліцы дзяцінства мне было цяжка прывыкаць да новабудоўляў у маладым мікрараёне, дзе вакол вялося будаўніцтва новых дамоў, а дрэвы былі маладымі далікатнымі саджанцамі. Але час цячэ і ўсё мяняецца. Будаўніцтва скончылася, дрэвы падраслі, і цяпер шамацяць сваёй лістотай, зелянеюць вакол газоны, радуюць вока шматколернасцю маляўнічыя клумбы. Але нязменнымі засталіся залатыя палі рапсу за кальцавой дарогай. І гэта таксама Мая Радзіма.
"Радзіма-гэта велізарная, Роднае, дыхае істота, падобнае чалавеку", - пісаў Аляксандр Блок. Давайце будзем беражліва ставіцца да нашай Радзімы, абараняць яе, каб будучыя пакаленні маглі з гонарам сказаць: "гэта мая Радзіма!»
| 
