Бабуля заўсёды казала ставіцца да людзей так, як я хачу, каб яны ставіліся да мяне. Гэта значыць, калі я хачу, каб да мяне ставіліся па-добраму, то і да іншых трэба ставіцца так жа. У школе я заўсёды стараўся так і рабіць, але заўважыў, што астатнія не заўсёды ставяцца да мяне так, як стаўлюся да іх.
Што ўвогуле значыць быць добрым? Напэўна, гэта дапамагаць людзям, калі ім цяжка, дзяліцца з імі чым-то. Гаварыць добрыя словы і падтрымліваць іх. І нічога не чакаць узамен. Нічога не хацець наўзамен як раз-такі вельмі складана, бо аддаючы чалавеку свой час, свае эмоцыі і марнуючы сваю энергію на яго, хочацца атрымліваць тое ж самае.
На жаль, калі я вырас, я заўважыў, што людзі часта не шануюць дабрыні, і як кажа мая мама «садзяцца на галаву». Ці лёгка быць добрым? Зусім няма. Я думаю, што добрым можна быць з тым, хто добры з табой, і хто не злоўжывае тваёй дабрынёй.
Калі-то ў мяне быў адзін сябар, з якім мы весела праводзілі час, я дапамагаў яму з урокамі, заўсёды дзяліўся усім, што ў мяне было. Але потым, ён знайшоў сабе больш цікавага сябра, і стаў з ім сябраваць супраць мяне. Уся дружба, уся мая дабрыня, як быццам выпарылася. Гэты выпадак навучыў мяне таму, што добрыя справы хутка забываюцца. Але цяпер я на яго не крыўдую, бо гэта карысны вопыт у жыцці.
Яшчэ адно пытанне, на які я спрабую адказаць для сябе – трэба быць добрым ў адказ на чужую агрэсію, на чужую злосць. Настаўніца ў школе казала, што калі да цябе лезуць біцца, усе канфлікты трэба вырашаць словамі, а тата казаў, што трэба даваць здачы. Цяпер жа я разумею, што не ўсё так адназначна. У кожнай сітуацыі трэба паступаць па-рознаму, няма універсальнага правілы.
Вядома, трэба быць ветлівым з усімі, і дапамагаць тым, хто сапраўды мае патрэбу ў дапамозе, а не прыкідваецца. Ёсць жа шмат людзей, у якіх склаліся цяжкія жыццёвыя абставіны, і наша дабрыня – адзінае, што можам і даць. А ёсць і іншыя.
Часта, для таго, каб быць добрым даводзіцца ісці на саступкі альбо кампрамісы, а гэта ў некаторай ступені ўшчамляе ўласныя інтарэсы. А калі наадварот, абараняць толькі свае інтарэсы і не ісці на саступкі, на гэтым моманце заканчваецца дабрыня і пачынаецца эгаізм.
Цяжка сказаць, дзе знаходзіцца гэтая грань, і ў гэтым як раз і заключаецца ўся складанасць. Быць добрым – гэта не вельмі лёгка, але дасягальна. Добрым для ўсіх усё роўна не будзеш, але да гэтага трэба імкнуцца. Калі б кожны да гэтага імкнуўся, жыць было б нашмат лягчэй.
|
