Гісторыя нашай планеты ведала мноства цывілізацый з рознымі звычаямі, законамі, вераваннямі і матэрыяльнай культурай. Некаторыя вялікія цывілізацыі засталіся ў мінулым і вядомыя нам толькі дзякуючы гістарычным даследаванням. Іншыя культуры - да прыкладу, Блізкага Усходу і Усходняй Азіі - сфармаваліся тысячагоддзя назад і працягваюць развівацца сёння, нягледзячы на пастаянна нарастаючае ўплыў заходняй цывілізацыі, актыўна імкнецца да асіміляцыі іншых культур. Любая культура, незалежна ад таго, наколькі далёкай і незразумелай яна нам уяўляецца, вартая пазнання.
Паводле гістарычных даследаваннях, першыя вядомыя нам племянныя культуры развіліся ў Месапатаміі -у басейне рэк Тыгр і Еўфрат, дзе сёння размяшчаюцца Ірак, Сірыя і Іран. Самым старажытным вядомым гісторыкам народам, якія насялялі гэтую тэрыторыю, былі шумеры. У IV-III тыс. да н. э. яны стварылі вялікую цывілізацыю, оказавшую велізарны ўплыў на гісторыю старажытнага Усходу. Адным з яе дасягненняў было вынаходства пісьменнасці. Месапатамія падарыла свету і іншыя выбітныя культуры — аккадскую, вавилоно-асірыйскую і персідскую. На жаль, залаты век Міжрэчча застаўся ў далёкім мінулым.
Раён Міжземнамор'я, які ахоплівае ўзбярэжжа Еўропы, Азіі і Афрыкі, у старажытнасці быў месцам сустрэчы шматлікіх культур. Адной з самых магутных дзяржаў гэтага рэгіёну лічыўся Егіпет, які ўжо каля 3 000 г. да н. э., быў вялікім, добра арганізаваным дзяржавай. На ўсходнім узбярэжжы Міжземнага мора сфармавалася фінікійскія цывілізацыя, а ў раёне Эгейскага мора - минойская, эліністычнай і кикладская культуры. У першых стагоддзях нашай эры Міжземнамор'е знаходзілася пад уплывам Візантыі, а пазней частка гэтай тэрыторыі апынулася пад уладай Асманскай імперыі.Асаблівае значэнне для нас мае міжземнаморскі антычны свет Грэцыі і Рыма, ад якіх вядзе свой радавод еўрапейская цывілізацыя.
Калі ў Старым Свеце сфармавалася ўяўленне аб культурнай разнастайнасці, паўстала праблема ідэнтыфікацыі нашай цывілізацыі. Раней яе можна было б называць еўрапейскай, аднак на працягу некалькіх апошніх стагоддзяў культура Старога Святла выйшла за межы Еўропы, дасягнуўшы Амерыкі і нават Аўстраліі. Таму сталі выкарыстоўвацца іншыя тэрміны, такія як «хрысціянская», «заходняя» ці «сучасная» цывілізацыя. Яна характарызуецца значнай зменлівасцю і вынаходлівасцю, што праяўляецца ў пастаянным павышэнні ўзроўню навуковага веды і развіцці дабрабыту. Адна з важных чорт заходняй цывілізацыі — яе экспансіўнасць, негатыўным праявай якой з'яўляецца імкненне да ўварвання ў сферу іншых культур. Прыклад — крыжовыя паходы, конкиста і каланіялізм.
