Якія магчымасці адкрыў жанр казкі для Салтыкова-Шчадрына?
Свае сатырычныя, вострай сацыяльнай накіраванасці казкі, у стылі баек Эзопа толькі ў прозе, Салтыкоў-Шчадрын (Салтыкоў – прозвішча, а Шчадрын – літаратурны псеўданім) пачаў пісаць на схіле гадоў, у асноўным, у першай палове васьмідзесятых гадоў XIX стагоддзя. Прайшоўшы «агонь» спасылкі, «ваду» разумення якія робяцца вакол беззаконьняў і прыгнёту, а таксама «медныя трубы» дзяржаўнай службы і славы ад ужо напісаных раманаў, Міхаіл Евграфович з яго палкай, зусім яшчэ юнай душой, не мог застацца ў баку і зусім у гогалеўскім стылі, але толькі яшчэ больш прыніжальна і бязлітасней, бічаваў людскія і грамадскія заганы.
Не выпадкова для сваёй палітычнай сатыры Салтыкоў-Шчадрын абраў жанр казкі. Менавіта казка, асабліва ў выпадках шырокага выкарыстання эзоповского мовы і жывёл, у якіх лёгка адгадваліся рысы цэлых слаёў грамадства, яго эліты, а часам і асобныя асобы, дае магчымасць пераадольваць перашкоды цэнзуры, ды і прадухіляе магчымыя ганенні, калі б гэта ўсё адкрыта пісалася ў выглядзе памфлетаў і/або артыкулаў. Але казка накладвае і нейкія абмежаванні, большасць з якіх Міхаіл Евграфович абыходзіў, а іншыя, наадварот, браў на ўзбраенне.
Да прыкладу, правіла добрага канца ў казкі, Салтыковом-Щедриным не выконвалася. Яго казкі заканчваліся, як мінімум, сумна або як смех скрозь слёзы, але па большай частцы трагічна. Таму яго казкі незвычайныя і поўныя суровай жыццёвай праўды, праўда моцна перабольшанай і часцяком якая даводзіцца праз гратэск да абсурду ў сваёй фантасмагоричности. Ці абавязковае супрацьстаянне Дабра і Зла, сатырыкам перакладаўся ў парадыгму барацьбы інтарэсаў ўлада якія ўтрымліваюць і працоўнага народа, аснову якога ў часы Салтыкова-Шчадрына складала сялянства, толькі нядаўна вызваленыя з рабства юрыдычна, але маральна захоўвае ўнутранае «рабства». У адрозненні ад казачных стандартаў ён аднолькава ставіўся да сваім персанажам, лічачы іх аднолькава вінаватымі ў сітуацыі, якая ў грамадстве сітуацыі.
Міхаіл Евграфович шырока карыстаўся народным мовай і фальклорам, яго казкі поўныя афарызмаў і эўфемізмаў і не выпадкова яго выдаўцы празвалі іх казкамі для «дзяцей ладнага веку», якія яшчэ маюць магчымасць стаць актыўным грамадзянінам сваёй краіны.
|
| Категорія: 10-ы клас | Додано: 05.04.2019
|
| Переглядів: 594
| Рейтинг: 0.0/0 |
|
