Вобраз Базарава-нігіліст у рамане "Бацькі і дзеці" І. С. Тургенева
У сюжэце рамана Івана Сяргеевіча Тургенева "Бацькі і дзеці" грамадства літаральна падзелена на дзве ідэалогіі, якія супернічаюць паміж сабой. Галоўны герой твора - Кірмашоў - гэта чалавек, які стаіць паміж гэтымі ідэалогіямі і не падтрымлівае ні адной з іх. Ён не верыць ні ў якія абяцанні, прыдуманыя ўладай і грамадствам.
Для Базарава зусім чужыя абяцанні пазбавіцца ад прыгоннага права. Арыстакраты і лібералы - гэта незразумелае і цалкам отвергаемое героем грамадства, якое па яго думку зусім не здольна змяніцца. Нездарма яго называюць нігіліст, бо ён адхіляе сям'ю, царква, мастацтва, дзяржаўны лад і іншыя рысы буржуазна-дэмакратычнага грамадства.
Герой лічыць сябе карысным для гэтага грамадства і гэта адзінае, што ён можа прыняць дл сябе. Ён жадае быць вонкава і ўнутрана не падобным на іншых і ў першую чаргу на тых, каго лічыць сваімі ворагамі. Нават па твары Яўгена відаць, наколькі ён разумны, пра гэта кажуць і яго поспехі ў вывучэнні прыродазнаўчых навук.
Вальнадумства персанажа рамана - гэта самая галоўная рыса яго характару, якая стварае для яго цяжкасці. Аўтар як бы змясціў свайго героя ў тое грамадства і тую сераду, якая яго прыгнятае і не дае разгарнуцца. Менавіта гэта робіць Базарава трохі грубым і рэзкім з навакольнымі. Аднак адразу прыкметны і розум, упэўненасць у сабе і перакананасць у сваёй правасці.
Нават з уласнымі бацькамі ён не можа знайсці агульнай мовы, так як ён не разумее іх жыццёвых асноў. А калі Базараў улюбляецца, мы бачым яго светапогляд яшчэ больш выразна і зразумела, ён паўстае перад намі, як чалавек гарачы, верны сваім думкам і пачуццям.
