Раскрыццё рэалізму праз фантастыку ў рамане «Майстар і Маргарыта» М. А. Булгакава
Літаратуразнаўцы адзначаюць: у рамане «Майстар і Маргарыта» можна вылучыць 3 пласта: старажытны свет Ершалаима, сучасная Масква і фантастычны элемент. Кожны з гэтых часова-стылявых светаў заслугоўвае скрупулёзнага разгляду, аднак у творы зроблены акцэнт на рэалізм. Выбар не выпадковы, бо раман прасякнуты сатырай і іроніяй. Нават фантастычны элемент дазваляе раскрыць рэальнасць Масквы 20-х і 30-х гадоў XX стагоддзя.
Знакамітая сцэна ў Вар'етэ дэманструе сквапнасць кожнага жыхара, які хоча толькі грошай. Дзеля іх людзі гатовыя на многае, а спадар Воланд (вось і элемент фантастыкі) выступае судией, выкрываючым заганы грамадства. Але на гэтым не сканчаецца сатыра. Воланд са сваёй світай праходзіцца па ўсім людзям, каб паказаць ім заганы. Булгакаў праз нячыстую сілу праводзіць галоўную думку ўсяго рамана: адплата чакае кожнага чалавека за грахі.
Успомнім сцэну, у якой кот Бегемот адпраўляе аднаго прагнага і тыповага масквіча, гонявшегося за спадчынай, у іншы горад? Гэта паказальна: часы мяняюцца, але нутро людзей застаецца такім жа гнілым, як раней.
Чаму ж тады Маргарыта атрымлівае ласкі ад Воланда? Яна лепш за іншых, бо сумленная. Вядома, Маргарыта становіцца часткай світы Воланда, але спадар цемры яе не карае, як іншых масквічоў. Воланд справядлівы, што было незвычайна ў літаратуры для трактоўкі такога ладу.
Атрымліваецца так: адназначнае зло ў рамане прадстаўлена не Воландом з яго памочнікамі, а людзьмі. Карысьлівасьць, зайздрасць і здрада – самыя страшныя заганы, прадэманстраваныя ў творы. «Майстар і Маргарыта» – гэта сатыра ў першую чаргу, а ўжо ў другую – фантастычнае твор.
