Хто-то можа сказаць: «Што асаблівага ў рускай мове, ён не чым не адрозніваецца ад любога іншага». На першы погляд – «так», ён перадае паток думак у звыклай для нас форме. У ім ёсць правілы напісання і пабудова прапаноў, у любым іншым мове гэта таксама ёсць. А таксама прыметнікі, назоўнікі і дзеясловы – таксама ёсць. У чым жа тады адрозненне, можа ў літарах? Вядома, але няма. Тое, што розныя літары яшчэ не значыць, што мова толькі гэтым і адрозніваецца.
Любы мову прасякнуты гісторыяй свайго народа. Ён прайшоў скрозь стагоддзі, тысячагоддзі і захаваўся ў такім выглядзе, як ён цяпер. З пачатку зараджэння, стагоддзе за стагоддзем ён змяняўся: з'яўляліся новыя слава, знікалі старажытныя, прыходзілі з-за мяжы і ўваходзілі ў звыклы побыт. З'яўляюцца мноства жаргону і дыялектаў. Нават найвялікшыя паэты і празаікі выкарыстоўвалі свае словы, якіх не было ў слоўніках. Некаторыя прыжыліся, а некаторыя забыліся.
Яшчэ кажуць, што родная мова, гэта той, на якім чалавек думае. Магчыма, гэта праўда, магчыма – не, судзіць не нам. Але ці можна правесці нейкую грань паміж дзяржаўным і тым, якога, па сутнасці, няма наогул. Найвялікшы паэт Расіі, Пушкін А. С., выказваў меркаванне аб роднай мове: «наш Выдатны мову, пад пяром пісьменнікаў неученых і неискусных, хутка хіліцца да падзення. Словы скажаюцца. Граматыка вагаецца. Арфаграфія, гэтая геральдыка мовы, змяняецца па волі ўсіх і кожнага».Што хацеў данесці, гэтымі словамі паэт, тое, што мастацтва дае жыццё мовы, а не проста выкарыстоўвае яго для перадачы інфармацыі. Як жа прыгожа гучыць мова ў паэзіі, гэтага не перадаць словамі. У правільным спалучэнні слоў і прапаноў атрымліваюцца неверагодныя апавяданні, навелы, раманы, якія захопліваюць розум і душу.
Слова – гэта зброя, якое можа забіць і ўваскрэсіць. Знайшоўшы прыдатныя словы, можна падтрымаць родных і сяброў у цяжкую хвіліну. Пасля патрэбных слоў хочацца зноў жыць і тварыць, як кажуць: «Ад цёплага слова і лёд размерзает». Таксама лёгка можна страціць давер і разбурыць чыю-то жыццё, забіць усё добрае ў чалавеку і штурхнуць на неабдуманыя ўчынкі. Ёсць прыказка: «Слова - не страла, а глыбей раніць». «Не гавары, што ведаеш, але ведай, што гаворыш», так як «слова - не верабей, вылеціць - не зловіш».
|
