22 чэрвеня 1941 года. 2 гадзіны 30 хвілін ночы. Па ўсёй заходняй мяжы варта звонкая цішыня. І толькі зрэдку закрычыць якая то сонная птушка ды час ад часу ветрык зашелестит зялёнай лістотай. У засадзе памежнікі насцярожана ў біноклі разглядаюць свой участак ды шэптам абмяркоўваюць апошнія навіны. А дзе-то там, удалечыні ад іх людзі яшчэ спакойна даглядаюць свае перадсвітальныя сны. І толькі выпускнікі школ весяляцца ў чаканні першага сонечнага праменьчыка. І яшчэ ніхто не ведае, што да канца мірнага жыцця засталося ўсяго паўгадзіны.
Роўна ў 3 гадзіны нейкі гул раптам разарваў гэтую цішыню. Сотні самалётаў ляцелі ад мяжы ўглыб тэрыторыі Савецкага Саюза. Іх яшчэ не відаць было ў цёмным небе, але гук іх матораў ввинчивался у вушы людзей, прымушаючы трывожна ўзірацца ў цемру. Што гэта: чарговая правакацыя ці пачатак вайны? Але доўга разважаць воінам пагранічных застаў не давялося. Ляскат танкавых гусеніц, нечаканыя выбухі бомбаў і снарадаў пацвердзілі: гэта вайна! І ўжо ў многіх гарадах ад Белага да Чорнага мора людзі ускоквалі са сваіх пасцеляў, чуючы выццё авіябомбаў. Ужо бурацца дамы і гінуць жыхары мірных паселішчаў.
З першымі прамянямі сонца памежнікі ўбачылі ў сваіх рубяжоў шэрыя прысадзістыя машыны з чорнымі крыжамі на вежах. Яны ехалі, як на парадзе, дзясяткі гэтых пачвараў, не чакаючы ніякага сур'ёзнага супраціву. Але памежнікі, яшчэ не ўсвядоміўшы ў поўнай меры пачатак гэтай страшнай, кровапралітнай бойні, усё ж былі верныя сваёй клятве: "Ні пядзі сваёй зямлі не аддамо ворагу". І паляцелі пад гусеніцы супрацьтанкавыя гранаты і бутэлькі з запальнай сумессю. А затым дадаліся гукі кулямётных чэргаў і стогн параненых байцоў.
Гэта былі першыя хвіліны вайны з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Вайны нечаканай, не абвешчанай, распачатай подла, з-пад цішка. Вялікай Айчыннай вайны.
Адбіўшы першыя атакі ворага, нашы байцы ўсё роўна яшчэ не ўсведамлялі, што адбываецца вакол. Камандзіры частак не ведалі, як ім паступіць: рыхтавацца да наступных нападаў, ісці наперад і біць ворага або жа адступаць. Сувязі з камандаваннем не было і кожны ротны або кампалка вырашаў на сваё меркаванне, зыходзячы з якое стварылася становішча. Але ні адзін баец не адступіў. Атака працягвалася за атакай. Памежнікі стараліся ўтрымаць мяжу, не даць фашыстам прайсці далей, углыб нашай зямлі...
Так пачыналася вайна. Наперадзе былі яшчэ доўгія чатыры гады кровапралітных баёў, перамог і паражэнняў. Наперадзе яшчэ была Курская дуга і Брэсцкая крэпасць, баі за Маскву і Сталінградская бітва, аблога Севастопаля і фарсіраванне Дняпра. А затым пераможнае рух нашых войскаў па тэрыторыі Польшчы, Чэхаславакіі, Германіі.І знакамітая бітва за Берлін. Але гэтыя першыя хвіліны страшных баёў ніколі не сыдуць у нябыт. Яны навекі застануцца ў памяці нашчадкаў.
"Успомнім усіх пайменна,
Горам успомнім сваім.
Гэта трэба не мёртвым!
Гэта трэба жывым!"
