Бунтарскі погляды Пушкіна і яго вершаванае апісанне прыгоннага права
Апынуўшыся ў паўднёвай спасылцы і размаўляючы з удзельнікамі самага радыкальнага Паўднёвага таварыства декабристского, Пушкін хутка прасякнуўся бунтарскім ідэямі і адкрыта выступаў з рэзкімі заявамі з нагоды царскага рэжыму і прыгоннага ладу. Пры гэтым ён адзначаў, што ў выпадку пачатку сялянскага паўстання супраць рабаўладальнікаў сам бы прыняў удзел у павешанні памешчыкаў. Мяркуючы па якія ахапілі яго настроям, паэт усяляк рваўся да рэвалюцыйнай актыўнасці.
Адначасова, будучы вельмі разумным і праніклівым чалавекам, Пушкін прыходзіць да ўсведамлення галоўнай слабасці рускіх рэвалюцыйных дваран. Яна заключалася ў адрыве іх руху ад шырокіх мас прыгнечанага насельніцтва. Па меры развіцця падзей Пушкін усё больш пераконваўся ў тым, што пазбавіць народ ад рабства магла толькі адкрытая і смелая барацьба плячом да пляча з народам.
На поўдні паэт востра канфліктаваў з якія мелі вельмі непрыемны характар генерал-губернатарам Варанцовым. Ён напісаў на Пушкіна данос, па якому паэт восенню 1924 года быў адпраўлены ў яго выдаленае ад вялікай цывілізацыі радавы маёнтак у сяле Міхайлаўскім. Вымушана пражыўшы там два гады, паэт добра вывучыў жыццё і культуру народа, пачуў яго песні і казкі, заворожившие яго сваёй прыгажосцю і дабратворна паўплывалі на яго далейшае творчасць.
Падчас свайго візіту ў Міхайлаўскае, які адбыўся пяццю гадамі раней, Пушкін напісаў верш "Вёска", у якім паказаў узрушаючую карціну прыгнёту і бяспраўя. З яго эмацыйнага апісання становіцца ясна, што просты народ вядзе сваё існаванне ў невуцтве, са слязьмі і стогнам. Нячулае і не прызнае закона панства сілай прысвойвае сабе плён сялянскай працы. Не мае ўласнасці земляроб вымушаны ўсё жыццё працаваць на памешчыка і нават не спадзяецца на палёгку сваёй долі.
Ярка апісаўшы жахлівыя сцэны вясковага жыцця, паэт пераходзіць да рытарычным пытаннях аб тым, чаму ён не ў сілах змяніць долю сялян да лепшага і наканавана яму стаць сведкам падзення рабства. Пры ўсім гэтым Пушкін не заклікае да звяржэння самадзяржаўя, а ўдакладняе, што чакае вызвалення народа "па манію цара". Менш, чым праз паўстагоддзя пасля напісання "Вёскі" мара Пушкіна спраўдзілася, і цар адмяніў прыгоннае права.
