У Мікалая Гогаля адным з галоўных прыкмет творчасці ёсць гумар ва ўсіх яго праявах, многія крытыкі кажуць, што Гогалю па праве належыць першынство па гумару ў рускай літаратуры.
Гогаль не прызнаваў смех, што не нёс ніякага сэнсу, у аснове яго гумару ляжыць у першую чаргу зварот да чалавеку, як сродку перавыхавання персанажа. Але смяяцца трэба не над недахопамі знешняга выгляду чалавека, а над яго асобаснымі якасцямі і ўчынкамі.
У паэме «Мёртвыя душы» Мікалай Гогаль на ўсю моц выкарыстоўвае гумар. Ён смяецца над сваімі персанажамі, спрабуючы іх высмеяць для чытача і чаму-то навучыць яго ж. Але сам Гогаль разумеў свой гумар, як смех скрозь слёзы, бо ён бачыў жыццё ва ўсіх яе гранях, бачыў як пазітыўныя, так і негатыўныя бакі чалавечага быцця. Менавіта таму ў яго смеху шмат збольшага сумнага і горкага.
«Мёртвыя душы» па свайму геніяльная паэма. У ёй спалучаецца абсалютна неспалучальнае, трагічнае рэзка пераходзіць у смешнае, вялікае пераходзіць у мелочное і звычайная. Нават у самой назве мы бачым незвычайнае спалучэнне, гэта свайго роду нейкая пародыя на жыццё, але ў той жа час цудоўнае яе малюнак.
У паэме нават яе персанажы падаюцца па-рознаму, мы бачым іх добрымі і правільнымі, магчыма, яны толькі хочуць такімі здавацца, але тады сваю ролю на сябе бярэ Мікалай Гогаль і паказвае іх са свайго боку, як ён іх бачыць. Падаючы кожнаму персанажу характарыстыку ён абавязкова паказвае іх праз пэўныя падзеі і рэчы. Так Манілава мы бачым толькі ў спалучэнні з блакітнымі калонамі і яго звычайным нейкай адзінокай роздумам аб жыцці.У сваю чаргу Ноздрева мы бачым з музыкай, што пастаянна збіваецца, пераскоквае з адной на іншую, з яго незабыўнай шарманкой, якая не спынялася ні на хвілінку. Гэтак жа мы бачым Скрыначку з яго вечнымі мяшкамі з грашыма, якія ён захоўвае як каштоўнасць. Собакевича мы ж бачым як своеасаблівага мядзведзя, побач з ім знаходзіцца шмат мэблі, якая нагадвае яго ж. У цэнтры мы бачым Чычыкава які мае ў сваім валоданні мноства сялян. Такім чынам Гогаль пашырыў звыклыя для чытача рамкі гумару.
| 
